Work From Home กลับมาอีกครั้ง หลังเคยทดลองเก็บสถิติ (1 วัน) เมื่อปีที่ผ่านมา พบช่วยลดจำนวนรถ 13% และลดฝุ่นได้จริง ล่าสุดวันที่ 3 ธันวาคม 2568 ค่าฝุ่นวันนี้ กรุงเทพฯ เผชิญตัวเลขค่า PM2.5 พุ่งระดับ “สีส้ม” ต่อเนื่องครบ 50 เขต โดยศูนย์ข้อมูลคุณภาพอากาศ กรุงเทพมหานคร รายงานค่าเฉลี่ยทั้งเมืองอยู่ที่ 47.1 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร (เกินค่ามาตรฐาน 37.5) ครอบคลุมทั้ง 50 เขต และหลายพื้นที่เข้าใกล้ระดับ “สีแดง” โดยเขตที่ค่าฝุ่นสูงสุด ได้แก่ บางรัก (59.4), สาทร (58.8) และลาดกระบัง (56.2)
แม้แนวโน้มฝุ่นอาจ “ลดลงเล็กน้อย” แต่ภาพรวมยังอยู่ในระดับที่ “เริ่มมีผลกระทบต่อสุขภาพ” โดยเฉพาะกลุ่มเด็ก ผู้สูงอายุ และผู้ป่วยโรคทางเดินหายใจ ขณะที่ กทม.ออกคำแนะนำเร่งด่วนให้ประชาชนสวมหน้ากาก N95 ลดกิจกรรมกลางแจ้ง และสังเกตอาการผิดปกติ
กทม.ชูมาตรการ Work From Home
หวังช่วยลดฝุ่นจราจร-ทดลองปีที่แล้วลดรถได้ 13%
ท่ามกลางค่าฝุ่นที่เพิ่มสูง กทม.เผยว่า มาตรการ Work From Home เป็นหนึ่งในเครื่องมือสำคัญลดมลพิษจากการจราจร ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดฝุ่นอันดับต้นๆ ของกรุงเทพฯ โดยปีที่ผ่านมา มีการทดลองให้ WFH 1 วันพบว่า ปริมาณรถลดลงราว 13% ส่งผลให้ค่าฝุ่นลดลงชัดเจนในหลายพื้นที่
ในช่วงต้นปี 2568 กรุงเทพมหานคร ประกาศเชิญชวนหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน ร่วมลงทะเบียนเป็นเครือข่าย WFH ซึ่งมีหน่วยงานร่วมลงทะเบียนเป็นภาคีเครือข่าย 133 แห่ง ขณะนี้ กทม.เปิด “โครงการเครือข่าย WFH” ตั้งเป้าผู้ร่วมโครงการ 300,000 คน เพื่อผลักดันให้เกิดการลดการเดินทางในช่วงที่ฝุ่นพุ่งสูง ปัจจุบันมีผู้เข้าร่วมปัจจุบัน 170,000 คน จากหน่วยงานที่เข้าร่วม 346 แห่ง (ปัจจุบันมีหน่วยงานร่วมลงทะเบียนเป็นภาคีเครือข่ายแล้ว 62 แห่ง) สำหรับหน่วยงานภาครัฐเอกชนที่สนใจลงทะเบียนเป็นเครือข่าย WFH สามารถลงทะเบียนผ่านลิงก์ https://u.bangkok.go.th/WFH2569
ทั้งนี้ กทม.ระบุว่า การรวมพลังลดการเดินทางเพียง 10% ในชั่วโมงเร่งด่วน สามารถทำให้ค่าฝุ่นกลับลงมาอยู่ระดับ “สีเหลือง” หรือเริ่มปลอดภัยขึ้นได้
ทำไมต้อง Work From Home?
งานวิจัยชี้ลด PM2.5 ได้มาก–ต้นทุนติดลบ
งานวิจัยของ NIDA วิเคราะห์ประสิทธิภาพนโยบายลดฝุ่นหลายรูปแบบ พบว่า WFH เป็นมาตรการที่ “คุ้มค่า” ที่สุดเมื่อเทียบกับงบประมาณและผลกระทบทางสังคม ในขณะที่มาตรการขยายพื้นที่จำกัดเวลารถบรรทุกใหญ่ลดฝุ่นได้เพียง 3,012 กก./เดือน แต่มีต้นทุนสูงถึง 450,140 บาท/กก./เดือน
ผลวิจัยชี้ WFH ลดฝุ่นได้มากที่สุด เพราะ
- ลด PM2.5 ได้ 29,746 กก./เดือน
- ต้นทุนส่วนเพิ่ม -56,402 บาท/กก./เดือน (ติดลบ = ประหยัด)
- ผลกระทบทางสังคม ต่ำมาก
ลดการเดินทาง...ช่วยลดมลพิษได้แค่ไหน?
มีหลายงานวิจัยได้ชี้ให้เห็นว่า การลดการเดินทางด้วยยานพาหนะช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เช่น งานวิจัยของ International Energy Agency (IEA) พบว่า ในปี 2020 การลดการเดินทางในช่วงการล็อกดาวน์ โควิด-19 ช่วยลดการปล่อย CO2 จากการขนส่งได้ถึง 10% ของการปล่อย CO2 ทั่วโลกในปีนั้น
ขณะที่การศึกษาโดย NASA ในปี 2020 พบว่า ในช่วงที่มีการล็อกดาวน์ โควิด-19 ฝุ่น PM 2.5 ในบางเมืองลดลงประมาณ 20-30% เนื่องจากการลดการเดินทางและกิจกรรมทางอุตสาหกรรม
ข้อสรุปสำคัญจากนักวิจัย
- WFH ลดฝุ่นได้มากกว่า 10 เท่า
- ต้นทุนติดลบ หมายถึง “ช่วยประหยัดเงินรัฐ”
- ผลกระทบต่อเศรษฐกิจและสังคมน้อยที่สุดในบรรดาทุกมาตรการ
นี่เป็นเหตุผลสำคัญว่าทำไม กทม.จึงผลักดันให้การทำงานจากบ้านเป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์ลดมลพิษประจำฤดูกาลฝุ่นสูงสุด (ธ.ค.–มี.ค.)
เงื่อนไขประกาศ Work From Home ของกรุงเทพมหานคร
หากพบค่าฝุ่น PM2.5 อยู่ในระดับสีส้ม (ค่า PM2.5 ตั้งแต่ 37.6 - 75.0 มค.ก./ลบ.ม.) จำนวน 35 เขตขึ้นไป (70% ของพื้นที่กรุงเทพฯ) อัตราการระบายอากาศ (VR) ไม่ดี คือน้อยกว่า 2,000 ตารางเมตรต่อวินาที และพบจุดความร้อน (จุดเผา) เกินวันละ 80 จุด ติดต่อกัน 3 วัน หรือหากค่าฝุ่น PM2.5 ระดับสีส้ม ครบทั้ง 50 เขตต่อเนื่อง 2 วัน และมีจำนวนจุดความร้อนเพิ่มขึ้น
สำหรับเดือนมกราคม–มีนาคม 2569 นายเอกวรัญญู อัมระปาล โฆษกของกรุงเทพมหานคร เผยว่า กทม.ขอความร่วมมือหน่วยงานจัดให้พนักงาน WFH อย่างน้อย 1 วัน/สัปดาห์ เพื่อใช้ข้อมูลในการคำนวณ “การลดก๊าซเรือนกระจก” ตามเป้าหมาย SDGs ด้านเมืองยั่งยืน
มาตรการเสริมของ กทม.
เพื่อลดมลพิษต้นทาง กทม.เร่งตรวจเข้มในหลายแนวทาง อาทิ
- ตรวจโรงงานและรถยนต์ร่วมกับตำรวจกว่า 360,000 ครั้ง
- โครงการ “รถคันนี้ลดฝุ่น” 256,130 คันเข้าร่วม
- เข้มงวดย่านก่อสร้าง
- ลดการเผาในที่โล่ง
- บำรุงรักษารถยนต์และควบคุมควันดำ
มิติสุขภาพ: ประชาชนทั่วไปและกลุ่มเสี่ยง
ระดับ “สีส้ม” เริ่มมีผลกระทบต่อสุขภาพ กทม.แนะประชาชน
- สวมหน้ากากป้องกัน PM2.5 ทุกครั้งที่ออกนอกบ้าน
- ลดกิจกรรมกลางแจ้ง
- หากมีอาการ ไอ หายใจลำบาก ระคายเคืองตา ให้หยุดกิจกรรมทันที
- กลุ่มเสี่ยง ใช้เครื่องฟอกอากาศ และหลีกเลี่ยงกิจกรรมกลางแจ้งทั้งหมด
WFH ไม่ใช่แค่ลดฝุ่น แต่ทำให้เมืองดีขึ้น
จากข้อมูลทั้งหมด WFH ถือเป็นมาตรการที่ลดมลพิษทางอากาศได้จริง ช่วยระบบจราจร ลดค่าใช้จ่ายของรัฐและเอกชน ลดความเสี่ยงสุขภาพของประชาชน และส่งเสริมการบรรลุเป้าหมายเมืองยั่งยืน
ในวันที่กรุงเทพฯ ต้องเผชิญปัญหาฝุ่น PM2.5 กระทบสุขภาพซ้ำทุกปี การสร้างเครือข่าย Work From Home จึงเป็นหนึ่งในกลไกสำคัญของระบบจัดการ “อากาศสะอาด” สำหรับเมืองใหญ่ แต่จะยั่งยืนได้ก็ต่อเมื่อทุกภาคส่วน รัฐ เอกชน และประชาชน ต้องร่วมปรับรูปแบบการเดินทางและการทำงานอย่างจริงจัง แนวทางลดการปล่อยมลพิษจากภาคขนส่งเมืองไม่ควรเป็นเพียงมาตรการเฉพาะหน้าในฤดูกาลฝุ่น แต่ควรเป็นการลงทุนระยะยาวเพื่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตของคนกรุงเทพฯ ทั้งรุ่นนี้และรุ่นต่อไป
ขณะที่หลายฝ่ายกำลังรอ พ.ร.บ.อากาศสะอาด มาแก้วิกฤตทั้งหมดได้ เราทุกคนสามารถลงมือทำให้โลกใบนี้ดีขึ้นได้ด้วยสองมือกับหนึ่งใจ ติดตามการปรับตัวสู้โลกร้อน และเปลี่ยน Lifestyle ให้ Eco-friendly กับคอนเทนต์ซีรีส์ “ฮาวทูกู้โลก ฉบับพูดง่าย ทำยาก” ได้ที่ SPACEBAR
