ขยายวันเจรจาสนธิสัญญาพลาสติกโลก หลายฝ่ายหวั่น ‘เป็นหมัน’ ตั้งแต่ยังไม่เริ่ม

เหลือเวลาเพียงไม่กี่ชั่วโมงก่อนการเจรจาสนธิสัญญาพลาสติกโลกครั้งนี้จะปิดฉาก แต่ข้อเสนอประธานการประชุมกลับถูกมองว่าอ่อนแอและไม่สามารถแก้ปัญหามลพิษพลาสติกตลอดวงจรชีวิตได้อย่างแท้จริง

ในวันสุดท้ายของการเจรจาสนธิสัญญาพลาสติกโลก หลังจากผู้แทนประเทศและผู้สังเกตการณ์เฝ้ารอการประชุมใหญ่ที่เลื่อนออกจากกำหนดการเดิมกว่า 9 ชั่วโมง ประธานได้เปิดประชุมและปิดทันทีภายใน 45 วินาที เนื่องจากต้องการเวลาในการหารือเพิ่มเติม และจะกลับมาประชุมใหม่อีกครั้งในวันที่ 15 สิงหาคม 2568 เท่ากับเป็นการขยายระยะเวลาการประชุมอย่างเป็นทางการอีก 1 วัน

ในขณะที่ข้อเสนอประธานที่ร้อยกว่าประเทศปฏิเสธเมื่อวันที่ 13 สิงหาคม 2568 ยังปรับไม่แล้วเสร็จ จึงยังไม่เผยแพร่ออกมา สำหรับการขยายระยะเวลาการประชุมที่คาดไม่ถึงนี้ เป็นภาพสะท้อนของกระบวนการเจรจาที่ท้าทาย ท่ามกลางการเผชิญหน้ากันระหว่างประเทศฝ่ายก้าวหน้าและประเทศที่ต้องการรักษาผลประโยชน์ของอุตสาหกรรมพลาสติก

ด้านภาคประชาสังคมไทย นำโดยมูลนิธิบูรณะนิเวศ (EARTH) มูลนิธิความยุติธรรมเชิงสิ่งแวดล้อม (EJF) และ Greenpeace Thailand ออกจดหมายเปิดผนึกถึงผู้แทนคณะเจรจาสนธิสัญญาพลาสติกโลกของไทย เรียกร้องให้ปฏิเสธข้อตกลงที่ไม่มีมาตรการลดการผลิตพลาสติก ควบคุมสารเคมีอันตราย พัฒนาระบบใช้ซ้ำปลอดสารพิษ หรือกลไกทางการเงินที่ยั่งยืน รวมถึงไม่ยอมให้ผลประโยชน์ของอุตสาหกรรมพลาสติกอยู่เหนือสุขภาพของผู้คนและสิ่งแวดล้อม โดยมีเนื้อหาดังนี้

“No Treaty is better than a bad Treaty"

ไม่มีดีกว่ามี หากสนธิสัญญาไม่สามารถยุติมลพิษพลาสติกได้จริง

เราขอส่งกำลังใจให้คณะผู้แทนเจรจาประเทศไทย ยืนหยัดปฏิเสธสนธิสัญญาที่อ่อนแอ ไม่ครอบคลุมถึงการผลิตพลาสติก สารเคมีอันตราย การพัฒนาระบบใช้ซ้ำและการลดที่ปลอดสารพิษ ไม่มีระบบการตัดสินใจผ่านการโหวต ไม่มีกลไกการเงินที่ยั่งยืนและเข้าถึงได้ ไม่คำนึงถึงมลพิษพลาสติกตลอดวงจรชีวิต

และต้องไม่ปล่อยให้ผลประโยชน์ของอุตสาหกรรมพลาสติกอยู่เหนือสุขภาพ สิ่งแวดล้อม และอนาคตของพวกเรา

หากเราไม่ได้สนธิสัญญาในครั้งนี้ ขอให้เรามีความหวังและความมุ่งมั่นร่วมกันว่า ภาคประชาสังคมจะยืนเคียงข้างประเทศไทย เพื่อเดินหน้าสู่สนธิสัญญาที่เข้มแข็งและยุติมลพิษพลาสติกตลอดวงจรชีวิตอย่างแท้จริง

ท้ายที่สุด หากการเจรจารอบนี้ล้มเหลว จะนับเป็นความล้มเหลวครั้งที่ 6 ในระยะเวลา 2 ปีครึ่งที่ผ่านมา โดยการเจรจารอบก่อนหน้าในเกาหลีใต้เมื่อปลายปีที่แล้ว ก็ไม่สามารถบรรลุข้อตกลงได้เช่นกัน การที่โลกจะสามารถหาทางออกร่วมกันเพื่อรับมือกับคลื่นขยะพลาสติกที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องหรือไม่ ยังคงเป็นคำถามที่รอคำตอบ