พระพุทธวิโลกนญาณบพิตร สิริกิตติธรรมโสตถิมงคล
พระพุทธรูปประจำพระชนมวาร สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
“พระของแม่” คำสั้นๆ ที่เต็มไปด้วยความหมาย
ทั้งในฐานะ พระของแผ่นดิน และ พระของหัวใจคนไทยทุกคน “พระของแม่” ในอีกแง่หนึ่ง ยังหมายถึง พระพุทธรูปประจำพระชนมวาร พระพุทธรูปที่ทรงให้สร้างขึ้นเพื่อเป็นสัญลักษณ์แห่งศรัทธาและธรรมะประจำพระชนมชีพ
พระพุทธวิโลกนญาณบพิตร สิริกิตติธรรมโสตถิมงคล จึงไม่เพียงเป็นงานพุทธศิลป์อันงดงาม แต่ยังสะท้อนถึง จิตวิญญาณอันสงบ ลุ่มลึก และเปี่ยมเมตตา ของพระพันปีหลวง
“เมื่อสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ ทรงเบิกพระเนตรพระพุทธรูปด้วยพระหัตถ์ของพระองค์เอง ทรงใช้ผ้าชุบน้ำพระสุคนธ์เช็ดแววพระเนตรทั้งสองข้างแล้วทรงเจิมแผ่นป้ายนามพระพุทธรูป ก่อนถวาย ผ้าทรงสะพัก แด่องค์พระ ภาพนั้นสะท้อนถึงความศรัทธาอันละเอียดอ่อนและเปี่ยมความหมาย ราวกับทรงมอบ “ลมหายใจแห่งธรรม” ให้พระพุทธรูปองค์นั้น”
พระปางรำพึง สะท้อน ความสงบแห่งพระอัธยาศัยพระพุทธรูปองค์นี้สร้างขึ้นเมื่อปีพุทธศักราช 2520
เป็นพระพุทธรูปยืนสำริด ปางรำพึง ครองจีวรห่มคลุม ขนาดเท่าพระองค์ (สูง 163 เซนติเมตร) ประดิษฐานอยู่ภายในพระอุโบสถวัดบวรนิเวศวิหาร
พระพุทธรูปปางรำพึงเป็นปางประจำวันศุกร์ วันพระราชสมภพของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ สื่อถึง ความสงบ เรียบง่าย และการพิจารณาด้วยปัญญา เป็นภาพแทนของความอ่อนโยนที่มาพร้อมความเข้มแข็ง ซึ่งสะท้อนพระจริยวัตรของพระองค์ได้อย่างลึกซึ้ง
พระราชพิธีเททองหล่อ ความศรัทธาที่มีชีวิต
วันที่ 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2520 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชมหาราช พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ เสด็จพระราชดำเนินโดยส่วนพระองค์มาทรงประกอบพิธีเททองหล่อ ณ มณฑลพิธีข้างพระอุโบสถวัดบวรนิเวศวิหาร ต่อมา วันที่ 1 กรกฎาคม ปีเดียวกัน ทรงประกอบพระราชพิธีฉลองพระพุทธรูปประจำพระชนมวาร โดยทั้งสองพระองค์ทรงเป็นประธานในพิธีเจริญพระพุทธมนต์
จากแม่สู่ลูก สายศรัทธาที่ไม่สิ้นสุด
เวลาผ่านไปกว่า 40 ปี ในปีพุทธศักราช 2564 พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดสร้าง ผ้าทรงสะพักตาดผืนใหม่ ปักดิ้นทองเป็นอักษรพระนามย่อ ‘ส.ก.’ ชายผ้าประดับลูกรุ่ยกรุยทอง แล้วเสด็จฯ ถวายในพระราชพิธีบำเพ็ญพระราชกุศลถวายผ้าพระกฐิน ณ วัดบวรนิเวศวิหาร เมื่อวันที่ 30 ตุลาคม พ.ศ. 2564
พระราชพิธีในวันนั้นไม่เพียงเป็นการต่อเนื่องของธรรมเนียม แต่คือการ สืบต่อสายพระราชศรัทธาแห่งราชวงศ์จักรี สายแห่งความกตัญญู ศรัทธา และความผูกพันทางจิตวิญญาณ ที่เชื่อมโยงรุ่นต่อรุ่น
พระพุทธรูปประจำพระชนมวาร พระธรรมในรูปแห่งศิลป์
พระพุทธรูปประจำพระชนมวาร คือพระพุทธรูปที่พระมหากษัตริย์หรือพระบรมวงศานุวงศ์ทรงสร้างขึ้นเพื่อเป็นที่ระลึกในวาระสำคัญ หรือถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบรมราชบุพการี ในอีกมุมหนึ่ง พระพุทธรูปเหล่านี้คือ “ภาษาของศรัทธา” ที่พูดกับหัวใจคนไทย ทุกองค์ต่างมีเรื่องเล่า มีพลังแห่งความสงบ และมี ธรรมะ ที่ซ่อนอยู่ในศิลปะ
พระของแม่ พระแห่งความสงบและความรัก
พระพุทธวิโลกนญาณบพิตร สิริกิตติธรรมโสตถิมงคล
ไม่เพียงเป็นพระพุทธรูปที่งดงามทางศิลป์
แต่คือ ภาพสะท้อนแห่งพระจิตใจของแม่แห่งแผ่นดิน
ผู้ทรงใช้ชีวิตด้วยเมตตา สติ และความรักที่ไม่สิ้นสุด
“พระของแม่” จึงไม่ใช่เพียงพระพุทธรูปหนึ่งองค์
แต่คือเครื่องหมายแห่งความศรัทธา ที่ส่องแสงอยู่ในใจคนไทย…ตราบนานเท่านาน
ภาพและข้อมูล : แฟนเพจวัดบวรนิเวศวิหาร ,หนังสือบวรศรัทธา ,ดร.ศรัณย์ มะกรูดอินทร์
