หลังกรมอุตุนิยมวิทยาประกาศเริ่มต้น ฤดูหนาวปี 2568 อย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 23 ตุลาคม 2568 พบว่าอุณหภูมิในหลายพื้นที่ลดลงอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะใน ภาคเหนือ และ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งตามการคาดการณ์ของกรมอุตุนิยมวิทยาในช่วงเดือน ธันวาคม 2568 ระบุว่า
· ภาคเหนืออุณหภูมิต่ำสุด 16–18°C
· ภาคตะวันออกเฉียงเหนืออุณหภูมิต่ำสุด 17–19°C
กรมส่งเสริมการเกษตรประเมินว่า หากอุณหภูมิต่ำกว่า 20°C อาจทำให้ข้าวได้รับผลกระทบจากความหนาว ทั้งการเจริญเติบโตชะงัก โรคระบาดเพิ่ม และอาจกระทบถึงคุณภาพเมล็ด จึงขอให้เกษตรกรติดตามสถานการณ์และตรวจแปลงอย่างใกล้ชิด
ผลกระทบของอากาศหนาวต่อนาข้าวในแต่ละระยะ
· ระยะกล้า
– ต้นข้าวชะงักการเจริญเติบโต
– ต้นแคระแกร็น ใบเหลือง
– อาจหยุดการเติบโตโดยสมบูรณ์
· ระยะแตกกอ
– เสี่ยงเกิด โรคใบจุดสีน้ำตาล หากพบอาการระบาดควรรีบจัดการทันที
· ระยะตั้งท้อง–ออกดอก
– อุณหภูมิ 15–17°C ส่งผลให้ เกสรตัวผู้เป็นหมัน
– การผสมเกสรไม่สมบูรณ์ ทำให้เมล็ดลีบและผลผลิตลดลง
แนวทางป้องกันและดูแลนาข้าวในช่วงอากาศหนาว
· หลีกเลี่ยงการปลูกข้าวช่วง ก.ย.–พ.ย. หรือปรับแผนปลูกไม่ให้ตรงกับช่วงอากาศเย็นตอนข้าวตั้งท้อง
· กระตุ้นการเจริญเติบโตด้วยการพ่น ฮอร์โมน NAA หรือไซโตไคนิน อัตรา 50–100 มล. ต่อน้ำ 20 ลิตร ทุก 7 วัน
· ใช้พันธุ์ข้าวทนหนาว เช่น ชัยนาท 1, กข31, กข41, กข43
· สำรวจแปลงอย่างสม่ำเสมอ หากพบใบเหลืองให้ ชะลอการใส่ปุ๋ย ทุกชนิด จนกว่าอุณหภูมิจะสูงเกิน 20°C
· หากพบ โรคใบจุดสีน้ำตาล
– พ่น ไตรโคเดอร์มา อัตรา 1 กก. ต่อน้ำ 100 ลิตร
– หากอาการรุนแรง ใบเริ่มแห้งตาย ให้พ่น อีดิเฟนฟอส ตามอัตราที่ระบุในฉลาก
· เสริมการใส่ปุ๋ยที่มี ธาตุโพแทสเซียม เพื่อเพิ่มความแข็งแรงให้ต้นข้าว
กรมส่งเสริมการเกษตรกำชับว่า เกษตรกรต้องเฝ้าระวังใกล้ชิดในช่วงอุณหภูมิลดลง เพื่อป้องกันความเสียหายและรักษาผลผลิตในฤดูกาลนี้ให้ได้มากที่สุด


