หากพูดถึงการท่องเที่ยวของประเทศไทยในปัจจุบันนี้ พบว่ากลุ่มนักนักท่องเที่ยวชาวจีนที่เคยเดินทางเข้ามาเที่ยวจำนวนมาก แต่ตอนนี้จำนวนลดลงทั่วประเทศ
ภาคการท่องเที่ยวเชียงใหม่ต้องเผชิญกับการลดลงของนักท่องเที่ยวจีนซึ่งมีสาเหตุจากหลายปัจจัย ทั้งเศรษฐกิจจีนที่ชะลอตัว นโยบายส่งเสริมการท่องเที่ยวภายในประเทศจีน และความกังวลด้านความปลอดภัยในประเทศไทย
รวมถึงชาวจีนได้หันไปประเทศอื่นๆ ที่ใกล้เคียงกับประเทศไทย ที่มีราคาถูกกว่าและมีโอกาสในการทำธุรกิจมากกว่า อีกสิ่งหนึ่งที่เป็นสาเหตุสำคัญที่นักท่องเที่ยวชาวจีนกังวลที่จะเดินทางมาเที่ยวที่ประเทศไทยก็คือไม่มั่นใจเรื่องของความปลอดภัยทั้งปัญหาอาชญากรรม ปัญหาภัยธรรมชาติ และยังมีการกระจายข่าวสารในสื่อสังคมออนไลน์ของประเทศจีนทำให้ภาพลักษณ์ของไทยติดลบด้านความปลอดภัย
แม้ว่าในตอนนี้จะยังมีนักท่องเที่ยวชาวจีนเดินทางเข้ามาเที่ยวในประเทศไทยอยู่บ้าง แต่พฤติกรรมในการท่องเที่ยวของชาวจีนเปลี่ยนไปจากเดิมที่เดินทางมาเที่ยวแบบกรุ๊ปทัวร์จำนวนมาก หันมานิยมการท่องเที่ยวแบบอิสระ หรือการเดินทางด้วยตนเองมากขึ้น
พฤติกรรมการเที่ยวที่เปลี่ยนไปดังกล่าวของนักท่องเที่ยวจีน ยังส่งผลกระทบต่อหลายอาชีพในไทย หนึ่งในนั้นคือ ‘มัคคุเทศก์’ หรือไกด์นำเที่ยว อาชีพที่ได้รับผลกระทบโดยตรง ซึ่งประสบปัญหาต่อเนื่องมาตั้งแต่ช่วงการแพร่ระบาดของโรคโควิด 19
พิกุล เรืองไชย นายกสมาคมมัคคุเทศก์เชียงใหม่ เปิดเผยว่า ปัจจุบันนี้ปัญหาไกด์จีนยังมีเหมือนเดิม แถมมีเรื่องใหม่เพิ่ม คือ นักท่องเที่ยวจีน และนักท่องเที่ยวทั่วโลก มีความกังวลใจในเรื่องความไม่ปลอดภัย ความไม่แน่นอนในอนาคต เช่นปัญหาสงคราม นักท่องเที่ยว จึงหยุดเรื่องการท่องเที่ยวไว้ก่อนไม่เดินทางออกมาท่องเที่ยว
“ไกด์จีนมีงานน้อยลงไปอีก งานหายไปถึงประมาณ 70% จำนวนไกด์จีนเชียงใหม่ช่วงก่อนโควิดระบาด มีประมาณ 800 กว่าคน ตอนนี้ที่เชียงใหม่ เหลือประมาณ 500 กว่าคน”
นายกสมาคมมัคคุเทศก์เชียงใหม่ กล่าวว่า “ทิศทางการท่องเที่ยวของไฮซีซั่นปีนี้ยังคงน่าเป็นห่วง เรื่องปริมาณนักท่องเที่ยวที่น้อยลง จะมีช่วงเวลาที่คึกคักขึ้นมาก็ช่วงเทศกาลลอยกระทง แนวทางแก้ไข เป็นไปได้ยากอยู่ในช่วงนี้ เนื่องจากความกังวลของนักท่องเที่ยว เรื่องความไม่ปลอดภัย เรื่องภัยสงคราม ยังคงเป็นความกังวลในระดับสูง จึงหยุดการเดินทางท่องเที่ยวไปก่อน”
“การปรับตัวของกลุ่มไกด์จีน ไกด์ภาษาจีนที่มีภูมิลำเนาอยู่ เชียงดาว ฝาง แม่อาย ซึ่งมีอาชีพเกษตรกรรมอยู่แล้ว ก็กลับไปทำอาชีพเกษตรกรรมของครอบครัว เพราะด้วยงานทัวร์ที่รับไว้น้อยลง ไกด์จีนบางรายก็เข้ากรุงเทพฯ เพื่อทำงานในโรงงานจีน ก็ต้องยอมรับกันไปตามสภาพในช่วงเวลานี้”
ธนิต ชุมแสง นายกสมาคมร้านอาหารและสถานบันเทิงเชียงใหม่ กล่าวว่า พฤติกรรมนักท่องเที่ยวชาวจีนเปลี่ยนไป ตอนนี้ชาวจีนจะวางแผนการท่องเที่ยวอย่างละเอียดตั้งแต่ก่อนจะออกเดินทาง รวมถึงร้านอาหารก็จะถูกเลือกไว้ก่อนเช่นกัน โดยส่วนใหญ่จะเลือกร้านที่มีชื่อเสียงโด่งดังในสื่อสังคมออนไลน์ของจีน ไม่เกี่ยวกับร้านเล็ก กลาง หรือใหญ่ หากมีชื่อเสียงก็มีโอกาสที่จะถูกเลือก แต่การใช้จ่ายเพื่อบริโภคต่อหัวนั้นน้อยลง
“อย่างไรก็ตามร้านอาหารเองก็ต้องปรับตัวให้ทันโลกให้ได้ แม้ว่าการกินต่อหัวจะลดลง นักท่องเที่ยวชาวจีนลดลง แต่ก็ยังมีบ้างที่มาเที่ยวด้วยตนเอง หรือมีนักท่องเที่ยวจากประเทศอื่นๆ มาเที่ยว ดังนั้นการสร้างตัวตนให้เป็นที่รู้จักในโลกสังคมออนไลน์ก็จะช่วยได้ และการควบคุมต้นทุนของผู้ประกอบการเองก็สำคัญ ปัจจุบันนี้ต้องคุมต้นทุนให้ได้พร้อมๆ กับสร้างตัวตน พัฒนาร้านของตนเองอยู่ตลอด เพราะนักท่องเที่ยวมาเที่ยวยังไงก็ต้องกินอาหาร สิ่งเหล่านี้ใครเริ่มพัฒนาตนเองก็จะได้เปรียบ” ธนิต กล่าว
ขณะที่นักท่องเที่ยวชาวจีน ที่เดินทางมาเที่ยวหลายจังหวัดในภาคเหนือของประเทศไทย ให้ข้อมูลว่า ส่วนตัวเคยเดินทางมาเที่ยวที่ประเทศไทยหลายครั้งแล้ว ส่วนใหญ่จะใช้วิธีการขับรถจากประเทศจีนมายังประเทศไทย
“สำหรับตนเองนั้นประเทศไทยยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่ปลอดภัยภัยและน่าสนใจ จากที่เคยสัมผัสมานั้นคนไทยนับถือศาสนาพุทธทำให้เป็นคนที่ใจดี เป็นมิตร ถือว่าเป็นอีกหนึ่งสิ่งที่เป็นเอกลักษณ์ของไทย”
“อีกสิ่งที่ชื่นชอบคือ ศิลปะวัฒนธรรม แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ ในประเทศไทยมีให้เลือกเที่ยวได้หลากหลาย”
นักท่องเที่ยวชาวจีน บอกอีกว่า จีน-ไทย ก็ถือเป็นบ้านพี่เมืองน้องกัน จากประเด็นปัญหาเรื่องความปลอดภัยที่กำลังพูดถึงกันอยู่นี้ เมื่อตนเองและเพื่อนๆ กลับไปยังประเทศจีนก็จะนำเอาเรื่องราวดีๆ และข้อเท็จจริงที่ได้พบเห็นว่า จริงๆ แล้วมาเที่ยวประเทศไทยแล้วเป็นอย่างไร รวมถึงจะถ่ายทอดผ่านสื่อในโลกสังคมออนไลน์ของจีนให้คนอื่นๆ ได้รับรู้ ทั้งคนที่ยังไม่เคยมาเที่ยว หรือคนที่กำลังกังวลใจเกี่ยวกับที่ว่ามาเที่ยวไทยแล้วไม่ปลอดภัย
อย่างไรก็ตามในช่วงเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) ได้จัดกิจกรรมคาราวานตามรอยตำนาน 17 จังหวัดภาคเหนือ นำขบวนผู้ประกอบการ-สื่อมวลชนจีนเปิดประสบการณ์ท่องเที่ยวภาคเหนือทางรถยนต์ โชว์ศักยภาพท่องเที่ยวภาคเหนือผ่านตำนาน เมืองหลัก - เมืองน่าเที่ยว 17 จังหวัด หวังเชื่อมโยงประชาชนของทั้งสองประเทศ ผ่านกิจกรรมที่เต็มไปด้วยมิตรภาพ การเรียนรู้ และการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม อีกทั้งยังช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจ ส่งเสริมการท่องเที่ยว และสร้างโอกาสให้กับชุมชนท้องถิ่นในเส้นทางที่คาราวานเดินทางผ่าน ซึ่งทั้งหมดนี้ ล้วนมีส่วนสำคัญในการส่งเสริมความสัมพันธ์ไทย–จีนให้แน่นแฟ้นและยั่งยืนยิ่งขึ้น
ชูวิทย์ ศิริเวชกุล ผู้อำนวยการภูมิภาคเอเชียตะวันออก เปิดเผยว่า ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา ความร่วมมือระหว่างไทยและจีนได้เติบโตอย่างต่อเนื่องและมั่นคงมาโดยตลอด โดยเฉพาะในด้าน “การท่องเที่ยว” ซึ่งถือเป็นกลไกสำคัญในการเชื่อมโยงผู้คนจากทั้งสองประเทศให้ใกล้ชิดกันยิ่งขึ้น
“การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ให้ความสำคัญกับนักท่องเที่ยวชาวจีน ซึ่งถือเป็นกลุ่มตลาดหลักที่มีศักยภาพของประเทศไทย มีความตั้งใจผลักดันและสนับสนุนให้เกิดการท่องเที่ยวที่มีคุณภาพและมาตรฐาน พร้อมทั้งนำเสนอแหล่งท่องเที่ยวใหม่ๆ เพื่อสร้างประสบการณ์การเดินทางที่มีความหมายและทรงคุณค่าให้กับนักท่องเที่ยวหรือที่เรียกว่า Meaningful Travel ซึ่งสร้างความสุขและความประทับใจให้แก่นักท่องเที่ยวทุกครั้งที่มาเยือน”
